Dünya nüfusunun hızla artması ve sanayileşmede yaşanılan büyüme nedeniyle ortaya çıkan enerji ihtiyacının karşılanmasına yönelik kanuni düzenlemelere duyulan ihtiyaçlar, enerji hukukunun ortaya çıkmasını sağlayıcı etkiler oluşturmuştur. Enerjinin üretiminden, kullanımına ve tedarikine kadarki her sürecin ayrı bir şekilde değerlendirilerek, enerji verimliliğini sağlayıcı kuralların oluşturulması ve bu kapsamda yapılan düzenlemelerin dünya standartlarına uygunluğunun denetimi gibi konularda çalışmalar yapılmıştır. Enerji hukuku ile, milli varlık ve maden yataklarının işletmesi ve bu yönde milli menfaatlerin korunmasına yönelik kurallar da oluşturulmuştur.

Enerji hukuku nedir?

Enerji hukukunu oluşturan dört esas husus vardır. Bunlardan ilki, elektrik piyasasına ilişkin olanıdır. Diğerleri ise doğalgaz, petrol ve LPG olarak sayılabilir. Bunların üretimi, dağıtımı ve iletimi konusundaki kurallara detaylı olarak işlenir. Bunun için sadece kanunlar değil, mevzuat ve tebliğler de hazırlanır. Sürekli güncellenen bir alanı ifade eden enerji hukuku, dünyadaki gelişmelere ve değişimlere bağlı olarak yenilenebilir. Bu piyasayı düzenleyen ve denetleyen bağımsız kurum olarak ise yetkili merci EPDK’dır.
Enerji piyasasına ilişkin önemli düzenlemelerden birisi 1984’de çıkarılan 3096 sayılı kanundur. Bu kanun ile birlikte elektrik dağıtımı özel teşebbüslerce yapılabilecek hale getirilmiştir. Yap işlet devret modelinin benimsendiği elektrik tedarik ve iletim hakkının özel işletmelere devri ile enerji sektörünün yenilenmesi, yatırımlarla daha güçlü bir altyapıya sahip olması hedeflenmiştir. Bu düzenlemeye göre, elektrik dağıtım ve iletimi ile ilgili mülkiyet devlete ait olup, işletme hakkı sözleşmede yazılı süreye kadar yüklenici firmaya devredilir. Sürenin dolmasından sonra elde edilen imtiyaz ve haklar dolar.

Enerji hukuku neleri kapsar?

Enerji hukuku ile enerji sektörüne yönelik genel ve detaylı bir işleyiş çerçevesi ortaya konulmuştur. Başta, enerjinin çıkarılması ve çıkarılan enerjinin üretimine dair mevzuat,  santrallerin inşası ve yönetimi için gereken izinlerle alakalı kapsamlar çizilmiştir. Bunlarla beraber, enerji piyasasıyla ilgili işlemler de enerji hukuku kapsamına girer. Doğalgaz, sıvılaştırılmış petrol, elektrik ve bunlarla ilgili enerji sözleşmelerinin hukuki kapsamları belirlenmiştir. Enerji iletimi, dağıtımı gibi yetki belgelerine sahip işletmelere yönelik iptal davaları da enerji hukuku kapsamına girer. Bu alanda yapılan ihlaller, uyuşmazlık sorunlarının çözümünde de enerji hukukundan yararlanılır.
Enerji satışı gerçekleştiren işletmelerin yaptığı usulsüzlüklere karşı yürütülmesi gereken süreç ve cezalar da enerji hukuku kapsamında değerlendirilir. Kaçak bir şekilde yurda sokulduğu tespit edilen akaryakıtların tespit edilmesi ve sorumluların hukuk karşısına çıkarılması, haksız rekabetin engellenmesi, enerji hukuku kapsamındaki bazı davalara örnek gösterilebilir.