Uyuşmazlık ve anlaşmazlıkların çözümü için başvurulan mahkeme tarafından verilen kararlara yönelik itirazların gerçekleşmesi bir haktır. Bu hakkın kullanımına veya nasıl kullanılması gerektiğine dair düzenlemelere kanun yolları hukuku adı verilir. Mahkeme tarafından verilen nihai karar veya ara kararın hukuka uygun olmadığının düşünülmesi durumunda itiraz etme hakkı doğar. Bu hakkın ne şekilde ortaya çıkacağı, şartları ve  çerçevesi kanun ile düzenlenmiştir.

İtiraz hakkı nedir?

Kanun yolları hukukunda açıklanan terimlerden biri iptaldir. Hakimin nihai kararından sonra kararın iptaline yönelik karşı dava açılabilir. Ayrıca, kanundaki şartlara bağlı olarak, hakim tarafından verilen ara kararların bozulmasını sağlamak açısından da iptal davalarına gidilebilir. Tutuklama veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması hallerinde tercih edilebilecek bir yoldur. İtiraz hakkının kullanılabilmesi için mahkeme tarafından verilen nihai veya ara kararın tebliğinden veya ilgi kişilerin karardan haberdar olmasından sonraki 7 gün içerisinde gerçekleşmesi gerekir. Mahkeme kararına karşı yapılacak bir itiraz, kararın icrasını kaldırmaz. Ancak iptali inceleyen hakim veya hakimler kurulu tarafından iptal incelemesi sırasında ayrıca kararın uygulanması durdurulabilir.
İtiraz ile beraber istinaf da kanun yolları hukukunu ilgilendiren bir kavramdır. İlk derece mahkemelerince alınan kararların Bölge Adliye Mahkemeleri’nce yeniden incelenmesine istinaf adı verilir. İstinaf mahkemeleri, ilk derecedeki mahkemece verilen bir kararı hem maddi hem de hukuksal açıdan bir incelemeye tabi tutar. İstinaf başvurusunu inceleyen mahkeme, başvuruyu yerinde bulması halinde öncelikle ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararı kaldırır. Daha sonra ise, kendisi bizzat karar verir. İstinaf talebi, davaya katılan kişilerin ilk dereceli mahkeme hakimi tarafından verilen nihai kararı duyduktan sonra zabıt katibine istinaf talebinde bulunması ile başvurulabilir. Bu talep, hakim tarafından onaylanır ve dosya bir üst mahkemeye sevk edilir.

Temyiz nedir?

Birinci derece mahkemesi tarafından verilen kararın bölge adliye mahkemesine götürülmesine istinaf denir. Burada verilen kararın da bir üst mahkemeye çıkarılması temyizdir. Bölge adliye mahkemesi tarafından açıklanan kararın hukuka uygun olmadığını düşünen ilgililer, hükmün açıklanmasından sonraki 15 gün içerisinde temyiz talebinde bulunabilir. Ancak, bölge adliye mahkemesi tarafından alınan her kararın temyize götürülmesi mümkün değildir. ilk dereceli mahkeme tarafından 5 yıl veya daha az hapis cezası öngörülen davalarda istinaf yolu tercih edildi ise ve başvuru reddedildiyse temyiz yolu kapalıdır. Yine ilk derece mahkeme tarafından verilen cezanın arttırılmasına yönelik istinaf mahkemesine gidilmesi ve bu talebin reddedilmesi gibi durumlarda da temyize başvurulamaz.