Vergi hukuku, kamu hukukunun alt dallarından birisidir; ve devlet ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenler. Bu bakımdan, devletin varlığının sürdürülebilmesi ve ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için gereken finansın teminine yönelik alınan veya alınacak vergilerin türü, miktarı ve ödeme şekillerini düzenleyen kanunlar, vergi hukukunu oluşturur. Devletin temel işleyişi için elde edilen gelirin hepsi, vergilerden oluşmaz. KİT, alınan yardımlar, borçlanmalar yolu ile elde edilen finansman, kamuya ait taşınmazların satışına yönelik işlemlerden elde edilen gelirler, harçlar, cezalardan elde edilen gelirler de devlet ihtiyacını karşılamak için kullanılan diğer mali kaynaklardır.

Vergi hukukunun konusu nedir?

Vergi hukuku, devlet ile kişiler arasındaki ilişkiyi düzenleyici bir nitelik ifade eder. Vatandaşların devlete karşı üstlendikleri vergi sorumluluklarını belirleyen, düzenleyen ve bunların tahsiline yönelik alınması gereken tedbirleri açıklayıcı kapsama sahiptir. Devlet, kamu gücüne dayanır ve kendi sorumluluklarını icra edebilmek için vatandaşların üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesini bekler. Bu bakımdan devletin vergi tahsilini geciktiren veya vergide usulsüzlük yapan kişilere yönelik yaptırım uygulaması meşrudur.
Verginin birtakım özellikleri vardır; ve verginin özellikleri, vergi hukukunun niteliklerini de açıklar. Bu bakımdan vergi, devletin egemenlik ilkesinin bir sonucu olarak tezahür eder. Paraya dayanır, vatandaştan alınan verginin bir karşılığı söz konusu değildir; ancak devlet, alınan vergileri kamu düzeni veya devletin ve milletin yararına yönelik harcar ve böylece üzerine düşen vazifeyi yerine getirmiş olur. Bu açıdan vergi, kamu ihtiyacını karşılamak üzere talep edilir. Kamu kurumları tarafından alınan harçlar da vergiler arasındadır. Kamu kurumları tarafından sunulan bazı hizmet kalemlerinin karşılığını ifade eder.
Harçlar, bazı noktalardan vergiden ayrılır. Vergi, karşılıksız olarak talep edilir. Ancak harç, belirli bir hizmet karşılığında talep edilen bir finans kaynağıdır. Harçlar da, vergiler gibi zaruridir ve vatandaşların almak istedikleri hizmet karşılığında ödemeleri beklenir. Harçların dışında talep edilen bir diğer finans kaynağı ise resimdir. Yapılmak istenilen bir işe kamu tarafından müsaade edilmesi halinde talep edilen gelirdir.

Vergi hukukunun alt dalları nelerdir?

Kapsamlı bir hukuk dalını oluşturan vergi hukukunun dalları vardır. Bunlardan biri, vergi usul hukukudur. Bu hukuk dalı, vergilerin ne olduğunu veya nasıl konulabileceğini açıklar. Ayrıca, konulan vergilen toplanmasına veya tahsiline yönelik hükümleri de tayin edici hukuktur. Vergi ceza hukuku da, vergi hukukunun bir alt dalını oluşturur. Vergi tahsilini geciktirenlere yönelik uygulanması gereken yaptırımları belirler. Ayrıca, vergide usulsüzlük yapanlara karşı da yapılacak işlemleri kapsar.