Çeşitli nedenlere bağlı olarak şirket için ödenen bir sermayenin azaltılması veya arttırılması yapılabilir. Şirketin sahip olduğu mevcut sermayenin azaltılmasını sağlamak suretiyle dönemlik zararın karşılanması sağlanabilir. Ya da, ortaklar tarafından ödenen payların sahiplerine geri verilmesi sağlanılabilir. Bunun için birtakım prosedürlerin izlenmesi gerekir ve doğru bir şekilde yapılmaması halinde hukuki açıdan zararların doğması mümkündür.
Sermaye değişikliği hakkında bilgiler
Anonim bir şirket tarafından yapılacak sermaye değişimin esas sözleşmeyi ilgilendiren maddelerinde değişikliğe gidilmesi ile mümkün olacağının bilinmesi lazımdır. Bunun için sermaye değişikliği ile alakalı kapsamlı bir metnin hazırlanıp, kurula sunulması ve kurulca ilgili metnin kabul edilmesi gerekir. İlgili metinde, sermaye değişikliğine yönelik hedefin belirtilmesi, kapsamının ve yönteminin bildirilmesine dikkat edilmelidir. Limited bir şirkette de sermaye değişimi gerçekleşebilir. Böyle bir niyetin oluşması halinde bağlı bulunulan ticaret sicil müdürlüğüne birtakım belgelerin ibrazı zaruridir. Öncelikle, sermaye değişikliğinin müdürler kurulu tarafından onaylanması gerekir ve bu kararla beraber toplantı tutanağının sicil müdürlüğüne beyan edilmesi lazımdır.
Sermaye değişikliğine gidecek firmanın limited veya anonim olması fark etmeksizin değişikliği ortaya çıkaran nedenleri içeren bir raporun hazırlanması ve ilgili ticaret sicil müdürlüğüne takdim edilmesi gerekir. Sermaye değişikliğinin nedeni, yöntemi ve nasıl yapılacağına dair detayların yazılı olduğu rapor önem ifade eder. Burada dikkat edilecek husus, sermaye azatlımı halinde şirket alacaklılarının haklarına karşılık gelen miktarın sermaye olarak tutulmasıdır. Bununla ilgili belgenin de ilgili müdürlüğe ibraz edilmesi gerekir. Bu açından şirket alacaklılarına haklarının teminatta olduklarını gösterir belgelerin ibraz edildiğine yönelik belgeler de resmi kuruma sunulmalıdır.
Sermaye değişiklikleri neden yapılır?
Sermaye değişikliğinin farklı nedenleri vardır. Sermaye artırımına yönelik taleplerin nedeni firma potansiyelini arttırmak ve devlet veya banka kredilerinden daha aktif bir şekilde yararlanmak şeklinde açıklanabilir. Sermayenin azaltılmasına yönelik talepler de, dönemlik zararların karşılanması için finansman açığını dışarıdan sağlanmak yerine, kendi iç dinamiklerinden sağlamaya dair niyettir. Böylece firma, dışarıya borçlanmadan ihtiyaç duyduğu finansmanı kendi kaynaklarından temin eder. Bir başka neden olarak ise, şirket sermayedarlarının ödedikleri payları kendilerine iletmektir. Pay sahiplerine aktarılacak sermayenin şartı, işletmenin ihtiyacından fayla bir şirket sermayesinin bulunmasıdır. Bu bakımdan, sermaye paylaşımı yapılırken şirket alacaklarını karşılayacak aktif miktarın bulunması lazımdır.