Kumar oynanması için yer ve imkan sağlamak 5327 Sayılı Türk Ceza Kanunu 228’nci maddede suç olarak düzenlenmiştir. Kumar oynamak ise TCK kapsamında bir suç teşkil etmemekle beraber 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 34’ncü maddesinde kabahat olarak düzenlenmiştir. Kumar oynamak ile kumar oynanması için yer ve imkan sağlamak filleri (kumar suçları ve cezaları) arasında nitelik farkı nedeniyle, kumar oynamak kabahat, (kumar oynatmanın para cezası) kumar oynanması için yer ve imkan sağlamak suç kapsamına girmektedir.
Ayrıca, 7258 Sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun ile 6132 sayılı At Yarışları Hakkındaki Kanun, 1072 sayılı Rulet, Tilt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun ile yapılan düzenlemeler bulunmaktadır.
A) KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLANMASI SUÇU:
1-) TCK Madde 228
(1) Kumar oynanması için yer ve imkan sağlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve iki yüz günden aşağı olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması halinde, verilecek ceza bir katı oranında artırılır.
(3) (Suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
(4) Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Bu suçtan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
(6) Ceza Kanununun uygulanmasında kumar, kazanç amacıyla icra edilen ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır.”
KUMAR NEDİR?
TCK madde 228’in gerekçesi; kumarın yarattığı sosyal tehlike ve olası faciaların göz önüne alındığını, kumar suçunun unsurlarının tanımlandığını, bir oyunun kumar sayılabilmesi için kazanç kastıyla hareket edilmesi ve kar ve zararın talihe bağlı olması halinde eylemin kumar olarak nitelendirileceğini belirtmektedir.
Kazanç kastının varlığı ve kar ve zararın talihe bağlı olması hallerinin bir arada gerçekleştiği her eylem kumardır. Yargıtay; kazanç miktarının küçük veya büyük olması arasında bir fark bulunmadığı yönünde kararlar vermektedir.
Ceza hukuku bağlamında KUMAR olgusunun iki temel özelliğe sahip olması gerekmektedir: Bunlardan ilki kazanç sağlama amacı, ikincisiyse kâr ve zararın talihe bağlı olmasıdır.
Kumarda kazanç amacı olarak masanın hesabının ödenmesi gibi kaybedene borç yükleyici haller ile araba, (kumar suçları ve cezaları) arsa, ev, cep telefonu, sigara, (kumar oynatmanın para cezası) yemek gibi maddi değeri haiz eşyaların ortaya konulması halinde de kazanç amacı bulunmaktadır. Konusu kazanç olan fiillerde, kazancın konusunun maddi değeri olan eşyalar da olabileceği Yargıtay kararlarındandır.
“… sanığın işlettiği kahvehanede sigarasına yanık tabir edilen kumar oyununu oynattığı sabit olmasına rağmen, atılı suçtan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi” (Yargıtay 2. CD, E. 2010/23408, K. 2012/13462, Kar. Tar. 10.05.2012),
KUMAR OYNANMASI İÇİN YER ve İMKAN SAĞLANMASI NEDİR?
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunda ise yer ve imkan sağlama olgusunun bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir. Kanun metninde “yer ve imkan sağlayan” ifadesinde fiiller arasında “ve” bağlacı kullanılmakta, bu şekilde bu iki eylemin birlikte gerçekleştirilmesi aranmaktadır. Sadece yer sağlanması halinde salt yer sağlama fiili, (kumar suçları ve cezaları) suçun oluşması için aranan diğer fiil olan imkan sağlamayı içermemesi durumunda suç oluşmamış olur ve böylece kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun tamamlanmış halinden kişilerin sorumluluğu söz konusu olmaz. İki hareketin birlikte gerçekleşmesinin zorunlu olması sebebiyle bu suç birleşmiş hareketli bir suçtur.
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu hareketin neticeye bağlı olduğu suçlardandır. Dolayısıyla suç, somut olarak belirli kimselere kumar için yer ve imkan sağlanması halinde gerçekleşir. Kumar oynanması için herhangi bir yer ayarlayan ve kumar oynanması için gerekli malzemeleri hazırlayan, (kumar oynatmanın para cezası) kumar oynayacak kişileri davet eden kimse bu suçu işlemiş olur. Bu bağlamda suç bir zarar değil; soyut tehlike suçudur. Ayrıca kumar için yer ve imkan sağladığı sürece tamamlanmış suç sona ermeyip devam edecektir, bu sebep ile söz konusu suçun kesintisiz (mütemadi suç) kapsamındadır.
Yer sağlamaktan kumar oynanması için gereken uygun ortamın sağlanması anlaşılır. Bu uygun ortam her türlü mekân olabilir; Yer sağlama herhangi bir sokak veya bahçede söz konusu olabilir. İmkan sağlamayı geniş yorumlamak gerekir. Kumar oynanması için yapılacak olan yardım niteliğindeki bütün hareketler de kumar oynanması için imkan sağlanması kapsamında değerlendirilmelidir. Kumar oynayacak kişilere yer sağlanması, kumar oynayacak kişileri taşıma, borç para temin edilmesi ve benzeri şekilde kumar oynanmasını kolaylaştıracak hareketler imkan sağlama kapsamında değerlendirilmelidir. Yer sağlanması ile imkan sağlama fiilinin bir arada olduğu haller de, yer sağlama fiili imkan sağlama fiili kapsamındadır.
“….tanıkların ifadelerinde sanığın işlettiği kahvehanede poker oyunu tabir edilen kumar oyunu oynadıklarını ve oyunu kaybeden oyuncunun çay paralarını ödediğini beyan etmeleri karşısında, sanığın kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunu işlediği anlaşılmasına rağmen yasal ve yeterli olmayan gerekçeyle yazılı şekilde beraat kararı verilmesi.” (Yargıtay 2. CD, E. 2010/18160, K. 2012/8472, Kar. Tar. 04.04.2012)
B) KUMAR SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ NELERDİR?
- Suçun Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle İşlenmesi,
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi söz konusu ise suçun nitelikli hali gündeme gelir (TCK madde 228/3).
Sanal ortamlar da kanunun aradığı yer sağlama şartını sağlamaktadır.
Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle suçun işlenmesi bahsinde 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun mad 5/1-b hükmü de bilişim sistemlerinin kullanılması kapsamında değerlendirilmektedir. Yurt dışında oynatılan her türlü bahis ve şans oyunlarının internet yoluyla veya sair suretle erişimini sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkan sağlayan kişiler cezalandırılmaktadır. Böyle bir durumda eğer bu madde hükmüne giren bir fiil gerçekleştirilmişse özel-genel norm ilişkisi içerisinde sadece 7258 sayılı kanun madde 5/1-b hükmünce failin cezalandırılması yoluna gidilir. Suçların bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde suçun işlendiği yer genel kabule göre kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde suçun işlendiği yer, bu imkanı sağlayan kişinin (içerik sağlayıcının) bulunduğu yer ile yer sağlayıcının yer sağlama hizmetini sunduğu yerdir.
5651 sayılı kanun madde 8/1-a/7’ye göre; suçun Türkiye’de işlenip işlenmediğine bakılmaksızın internet ortamında yapılan ve içeriği kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunu oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilmektedir.
- Suçun Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK madde 228/4). Suç işlemek amacıyla örgüt kurma, bu örgütü yönetme veya örgüte üye olmaya TCK madde 220’de ayrı bir suç olarak yer verilmiş ve bu örgütün faaliyeti çerçevesinde ayrı bir suç işlenirse ayrıca bu suçtan da ceza verilmesi yoluna gidileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda, (kumar oynatmanın para cezası) TCK madde 228’deki suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde bu suçlara katkısı bulunanların hem TCK madde 220 hem de TCK madde 228/4 kapsamında sorumlulukları doğrultusunda cezalandırılması yoluna gidilir.(1) Ayrıca örgüt yöneticisinin TCK madde 220/5 hükmü uyarınca kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi nitelikli halinden fail olarak sorumluluğuna gidilir.
- Çocukların Kumar Oynaması İçin Yer ve İmkân Sağlanması
Çocuk deyiminden henüz on sekiz yaşını doldurmamış kişi anlaşılır (TCK madde 6/1-b).K umar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunda eğer çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması söz konusu ise daha fazla cezayı gerektiren nitelikli hal gündeme gelir ve belirlenen temel ceza yarı oranında artırılır.
C) 7258 Sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 5’nci maddesi hükmünde yer alan fiiller de kumar oynatmak için yer ve imkan sağlamak suçunun futbol ve diğer spor müsabakalarına özgü düzenlemesidir.
Madde 5
Kanunun verdiği yetkiye dayalı olmaksızın;
a) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkan sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.
b) Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkan sağlayan kişiler, dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
c) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarıyla bağlantılı olarak para nakline aracılık eden kişiler, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.
ç) Kişileri reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik edenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.
d) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis veya şans oyunlarını oynayanlar mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından beş bin liradan yirmi bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılır.”
7258 sayılı kanun madde 5’te düzenlenen suçun kanuni tanımında yer alan bahis ve şans oyunları, kazanç amacıyla oynanması ve kazanç ve kaybın talihe bağlı olması sebebiyle ceza hukuku anlamında kumar niteliğini haizdir. Kanun koyucu bahis ve şans oyunları bakımından 7258 sayılı kanunun 5’nci maddesinin 1’nci fıkrasının a ve b bentleriyle özel bir düzenleme yapmıştır.
7258 sayılı kanun madde 5/1-b hükmünde her ne kadar “imkan sağlayan” ifadesi kullanılıp yer sağlamaktan bahsedilmese de imkan sağlamak “yer ve imkan sağlamak” ifadesinden daha geniş bir anlamı içermektedir. Bu sebeple, hem genel norm olan TCK madde 228’in bütün unsurlarını hem de bu unsurlara ilave olarak özel unsurları içermesi sebebiyle 7258 sayılı kanunun 5’nci maddesinin 1. fıkrasının a ve b bentleri TCK madda 228 açısından özel normdur. Dolayısıyla spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkan sağlayanlar ile yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkan sağlayanların TCK madde. 228’den değil, 7258 sayılı kanun madde 5 hükmünce cezalandırılması yoluna gidilir.
7258 sayılı kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasının c bendinde düzenlenen “para nakline aracılık etme” ve ç bendinde düzenlenen “reklam vermek ve sair surette spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarını oynamaya teşvik etme” fiilleri esasen kumar oynanması için imkan sağlama fiili kapsamında değerlendirilebilir nitelikte fiillerdir. Ancak 7258 sayılı kanunun 5’nci maddesinin 1’nci fıkrasının c ve ç bentleri, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun tüm unsurlarını bünyesinde barındırmamakta ve açık bir şekilde bir unsurunu veya nitelikli halini de oluşturmamaktadır. Bu sebeple, bu bentler ile TCK madde 228 arasında özel-genel norm ve bileşik suç ilişkisi bulunmamaktadır. TCK madde 228’deki suçun oluşabilmesi için imkan sağlama yeterli olmayıp yerin de sağlanması gerekmektedir. Eğer bu bentlerdeki fiiller ile kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu işlenirse, tek fiille birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet verileceğinden farklı neviden fikri içtima (TCK madde 44) gündeme gelir.
D) 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun’un 7’nci maddesi hükmünde yer alan fiiller de kumar oynatmak için yer ve imkan sağlamak suçunun müşterek bahis, yarış piyangosu ve at yarışlarına özgü düzenlemesidir.
Madde 7
(1) Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak her şekil ve surette müşterek bahisler veya yarış piyangosu tertip ve tanzim edenler ve bunlara ait her türlü evrakı matbaa, teksir, daktilo, fotokopi ve sair suretlerde düzenleyenler ve düzenletenler, satanlar, dağıtanlar, sattıranlar veya dağıttıranlar, üç aydan iki yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır. Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde ayrıca tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
(2) Suçun; at sahibi, antrenör, jokey, jokey yamağı, seyis ve sair yarış hizmetlileri ile birlikte işlenmesi halinde, verilecek hapis cezası altı aydan az olamaz. Haklarında bu nedenle soruşturma ve kovuşturma başlatılan bu kişilerin Komiserler Kurulu kararı ile yarış yerlerine, hipodromlara ve yarışlarla ilgili mahal ve tesislere girmeleri yasaklanır. Komiserler Kurulunca yarış yerlerine girmeleri yasaklanan kimselerin isimleri ve kimlikleri yarış müessesesi ve mahalli mülki amirlere yazılı olarak bildirilir.
6132 sayılı kanun madde 7’de düzenlenen hükümlerine aykırı olarak her şekil ve surette müşterek bahisler veya yarış piyangosu tertip ve tanzim edenler ve bunlara ait her türlü evrakı matbaa, teksir, daktilo, fotokopi ve sair suretlerde düzenleyenler ve düzenletenler, satanlar, dağıtanlar, sattıranlar veya dağıttıranlar (madde 7/1) cezalandırılmaktadır. Kanun koyucu at yarışları bakımından 6132 sayılı kanunun 7’nci maddesiyle özel bir düzenleme yapmıştır.
6132 sayılı kanun madde 7’de düzenlenen suçun kanuni tanımında yer alan bahis ve yarış piyangosu kazanç amacıyla oynanmaktadır. Bu oyunlar da kazanç ve kaybın talihe bağlı olması nedeniyle ceza hukuku anlamında kumar niteliğini haizdir. Suçun kanuni tanımında yer alan müşterek bahisler veya yarış piyangosu tertip ve tanzim etmek fiilleri, TCK madde 228 bağlamında kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçuna vücut vermektedir. Ancak bu fiiller 6132 sayılı kanunda ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu sebeple, 6132 sayılı kanunun 7’nci maddesindeki müşterek bahisler veya yarış piyangosu tertip ve tanzim etmek fiilleri, TCK madde 228 hükmü açısından özel norm teşkil etmektedir. Dolayısıyla 6132 sayılı kanun hükümlerine aykırı olarak her şekil ve surette müşterek bahisler veya yarış piyangosu tertip ve tanzim edenlerin TCK madde 228 hükmünce değil, 6132 sayılı Kanunun 7’nci maddesi hükmünce cezalandırılması yoluna gidilir.
E) 1072 sayılı Rulet, Tilt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun 1’nci maddesi hükmünde yer alan fiiller de kumar oynatmak için yer ve imkan sağlamak suçunun rulet, tilt ve benzeri oyun alet ve makinalarıyla oynanmasına özgü düzenlemesidir.
1072 sayılı kanun madde 1’de düzenlenen suçun kanuni tanımında yer alan bahis ve şans oyunları, (kumar oynatmanın para cezası) kazanç amacıyla oynanması ve kazanç ve kaybın talihe bağlı olması sebebiyle ceza hukuku anlamında kumar niteliğini haizdir. Kanun koyucu rulet, tilt ve benzeri oyun alet ve makinaları oyunları bakımından 1072 sayılı kanunun 1’nci maddesiyle özel bir düzenleme yapmıştır.
1072 sayılı kanunu 1’inci maddesinin 1’nci fıkrasında yer alan “langırt” ibaresi Anayasa Mahkemesi’nin 23/12/2015 tarihli ve E.: 2015/58, K.: 2015/117 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Madde 1
(1) Türk Ceza Kanunu’nun 228’inci maddesinin kapsamı dışında kalsa bile umuma mahsus veya umuma açık yerlerde her ne ad altında olursa olsun kazanç kastıyla oynanmasa dahi rulet ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal etmek yasaktır.
(2) Bu kanunun uygulanmasında spor kulüpleri, gençlik teşekkülleri ve dernekler umuma açık yer sayılır.
(3) Ancak 7470 sayılı T. C. Turizm Bankası Kanunu’nun 18’inci maddesi hükümleri saklıdır.
Madde 2
(1) Bu Kanuna aykırı hareket edenler bir yıldan beş yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
1072 sayılı kanun madde 1’de düzenlenen hükümlerine aykırı olarak; umuma mahsus veya umuma açık yerlerde, her ne ad altında olursa olsun kazanç kastıyla oynanmasa dahi rulet ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen, (kumar oynatmanın para cezası) otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal edenler, cezalandırılmaktadır. Kanun koyucu rulet ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinalarla oynama bakımından 1072 sayılı kanunun 1’nci maddesiyle özel bir düzenleme yapmıştır.
TCK madde 228 kapsamında kumar oynatmak için yer ve imkan sağlamak suçunu oluşturmasa dahi umuma mahsus veya umuma açık yerlerde her ne ad altında olursa olsun kazanç kastıyla oynanmasa dahi, rulet ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal etmek yasaklanmıştır. Bu kanun kapsamına giren makinelerle kumar oynatılması durumunda, TCK’nın 228’nci maddesi değil; (kumar oynatmanın para cezası) 1072 sayılı kanunun 2’nci maddesiyle cezalandırılacaktır. 1072 sayılı kanun kapsamında failin cezai sorumluluğunun doğması için söz konusu makinelerle kumar oynamak için imkan sağlamasına da gerek olmayıp makineleri bulundurması ya da yurda sokması yeterlidir.
F) KUMAR OYNAMA SUÇU
5326 sayılı Kabahatler Kanunu Kumar başlıklı 34’ncü maddesinde kumar oynama kabahatinin cezasını düzenlemektedir.
Madde 34
(1) Kumar oynayan kişiye, bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve el koymaya kolluk görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir karar verir.
Yasa koyucu kumar oynamayı kabahat olarak değerlendirmiş ve idari para cezası ile cezalandırılmasını ceza politikası olarak belirlemiştir. Kumardan elde edilen gelire el koyulması ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararı verileceğinden bahsederek caydırıcılık eklemiştir.
7258 Sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun (ÖNİZLEME)
6132 sayılı At Yarışları Hakkındaki Kanun (ÖNİZLEME)
1072 sayılı Rulet, Tilt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun (ÖNİZLEME)
5326 sayılı Kabahatler Kanunu (ÖNİZLEME)
Stj. Av. Hamza HANPOLAT
WhatsApp ile ulaşın!