AVUKATIN İSTİFASI

Vekalet sözleşmesinin özel bir görünümü olan avukatlık sözleşmesinde, müvekkilin azil, avukatın da istifa hakkı (avukatın istifası) kullanılmak suretiyle, tek yanlı irade beyanıyla taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi sona erdirilebilmektedir. Borçlar Kanunu 512/1 Maddesi uyarınca vekillikten istifa her zaman mümkün olup, bu istifa vekalet ilişkisini ileriye doğru sona erdiren bozucu yenilik doğuran bir işlemdir.
İstifa ve azil halinde avukatın ücrete hak kazanıp kazanmadığı istifa ya da azlin haklı olup olmadığına göre belirlenecektir. Avukat istifa etmekte haklı ise, avukatlık ücretine hak kazanacaktır.
Yasa koyucunun temel çıkış noktası bir “haklı sebep” olup olmadığıdır. Gerek istifa, gerekse azilde haklı sebebin bulunup bulunmadığına bakılmalıdır. Avukat istifa etmekte haklı ise, ücrete hak kazanacaktır.

AVUKATIN HAKLI İSTİFASI

İş sahibi ile avukat arasındaki “vekil- müvekkil” ilişkisinde en önemli unsur “GÜVEN”dir. Güven duygusunu zedeleyen/yok eden davranış avukata ait değil ise, bir başka deyişle avukat özen yükümlülüğünü ihlal etmemiş ancak müvekkil-iş sahibi tarafından güven ilişkisini zedeleyen, yok eden davranış gerçekleştirilmiş veya avukatın yapması gereken işlemler için sağlanması gereken koşul veya diğer iş işlemleri ile vekile karşı olan yükümlülüklerini ihlal etmesi hallerinde avukatın istifası haklı olacaktır.
Avukatın haklı olarak vekillikten istifa etmesi halinde, işe devam etme olanağı mevcut olmadığından, avukat, haklı istifa tarihi itibariyle muaccel olan vekalet ücreti alacağının ödetilmesini talep edebilir. Öte yandan, vekalet ilişkisi bir bütün olup, vekaletten azil gibi, istifa da, taraflar arasındaki tüm dava ve takiplere sirayet eder. Zira, azil ve istifa ile birlikte vekalet akdinin en önemli unsurlarından olan “güven ilişkisi” de sona ermektedir.
İş sahibinin avukatına karşı yükümlülüklerini ihlal etmesi, yerine getirmemesi halinde avukatın haklı istifasından bahsedilebilecektir. Örneğin İş sahibinin işin görülmesi için gereken gerekli masrafları ve ücreti vermemesi, gerekli ispat araçlarını teslim etmemesi, avukatın iş sahibine ulaşamaması gibi hallerde avukatın istifası haklı olarak değerlendirilebilecektir.

Avukatın Haklı İstifası Halinde Vekalet Ücreti

Avukatın istifasının haklı olması halinde, avukat hukuki yardımları nedeniyle tam ücrete hak kazanır. Hak kazanılan tam ücret; istifa veya azil olmasaydı, avukatın (edimi olan) hukuki yardımı tamamladıktan sonra elde edeceği toplam ücrettir.
Ancak vurgulamak gerekir ki; avukat ile iş sahibi arasındaki her türlü görüş ayrılığı istifa ya da azil konusunda haklı neden oluşturmaz. Her somut olayın şartları kendi içinde değerlendirildiğinde taraflar arasında güven ilişkisinin zedelendiğinin kabul edilebildiği hallerde, istifanın haklı olduğu söylenebilecektir.

AVUKATIN HAKSIZ İSTİFASI

Avukatın ağırlaştırılmış özen borcu gereği, güven duygusunun ayakta kalmasını sağlamak öncelikle avukatın ödevidir. Güven duygusunu zedeleyen/yok eden davranış avukata ait ise, bir başka deyişle avukat (birinci fıkrada açıklanan) özen yükümlülüğünü ihlal etmiş ise, istifa haksız olacaktır.
Avukatlık Kanunu’nun 34. maddesinde mevcut olan, “Avukatlar, yüklendikleri görevleri, bu görevin kutsallığına yakışır bir şekilde özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmek ve avukatlık ünvanının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır bir şekilde hareket etmekle yükümlüdürler.” şeklindeki hüküm, avukatlık mesleğinin bir kamu hizmeti olması nedeniyle, Borçlar Kanunu’nun 390. maddesinde düzenlenen vekilin özen borcuna göre çok daha kapsamlı ve özel bir düzenlemedir.
Buna göre avukat, üzerine aldığı işi özenle ve müvekkili yararına yürütüp sonuçlandırmakla görevli olduğu gibi, müvekkilinin kendisi hakkındaki güveninin sarsılmasına neden olacak tutum ve davranışlardan da titizlikle kaçınmak zorunda ve aynı zamanda haklı bir neden bulunmaması halinde üzerine aldığı işi takip etmeli ve sonuçlandırmalıdır.

Avukatın Haksız İstifası Halinde Vekalet Ücreti

Avukatın istifasının haksız olması halinde vekalet ücretinin akıbeti Avukatlık Kanunu Madde 174 de düzenlenmiştir.
Avukatlık Kanunu Madde 174; “Üzerine aldığı işi haklı bir sebep olmaksızın takipten vazgeçen avukat hiçbir ücret isteyemez ve peşin aldığı ücreti geri vermek zorundadır.” İşte bubu hüküm gereğince, haksız olarak işi bırakan, vekaletten istifa eden avukat, ücrete hak kazanamadığı gibi, aksine bir hüküm mevcut değilse aldığı peşin ücretleri, kullanmadığı masraf avanslarını da iş sahibine iade etmek zorundadır.