PLATFORMALARINDAKİ YASAL BOŞLUK
Konunun hem vergi boyutu hem de kripto paranın yasal altyapısı Dünya’daki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de kurumlar arasında tartışılmaktadır. Kripto para piyasası oynak-kaypak piyasa olduğundan aşırı fiyat dalgalanmaları gerçekleşmektedir. Kripto Piyasası Dünya’nın pek çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de,(kripto para yasası) grey area (gri alan) tabir edilen düzenlenmemiş ve yasaklanmamış bir alandır. Dolayısıyla sektöre giriş çıkışlar, bu amaca hizmet eden bir platform kuruluşu, (kripto para yasasında neler var) kural olarak herhangi bir otoritenin iznine tabi değildir. Bu tespitlerimiz tamamen boş bırakılmış bir alan olduğu anlamına da gelmemekte olup bu kuruluşlar hakkında belli yükümlülükler ve düzenlemeler getirilmiştir. Ülkemiz bakımından; (erdoğan kripto para yasası) MASAK mevzuatı bu kuruluşları “yükümlü kuruluşlar” kapsamına almıştır. Dolayısıyla MASAK gerek şüpheli gördükleri işlemleri gerekse MASAK mevzuatının öngördüğü diğer raporlamaları yükümlü kuruluşlardan talep edebilmektedir.
KRİPTO PLATFORMLARININ LİSANSA BAĞLANMASI
Kripto para servis sağlayıcıları, Saklama kurumları, Bağımsız denetim kurumları Sermaye Piyasası Kurulu iznine tabi olacak. Şartlarının asgari sermaye yükümlülüğü, kuruluşun ticari sıfatı, yöneticilerin eğitim seviyeleri,(kripto para yasası) pay sahiplerinin mali güçleri ve kişisel nitelikleri, (erdoğan kripto para yasası) suç geçmişleri etkili olacağı düşüncesindeyiz. Böylelikle kripto varlık platformalarının izinsiz faaliyet gösteremeyeceklerini söyleyebilmekteyiz. Lisanslama sürecinin de BDDK ve TCMB mevzuatlarına uygun faaliyet gösteren ödeme kuruluşları (kripto para yasasında neler var ) ve e-para şirketlerinin de yetkilendirilmesi suretiyle gerçekleşeceğini öngörülmektedir.
SPK tarafından kriterleri belirlenerek yetkilendirilecek bağımsız denetim kuruluşlarının sektörün güvenilirliği, mali sistem ve bilgi sistemlerinin denetiminin yapılmasıyla sağlanacaktır. Denetim detaylarının beklentilere göre belirlenmesi, kayıtların denetimi ve takibinin denetim kapsamında değerlendirileceğini düşünmekteyiz.
VERGİLENDİRME
Vergi ancak kanunla konulabileceğinden ve Kripto paralardan elde edilen kazançlar henüz vergi kanunlarımız kapsamına girmediğinden özellikle gerçek kişiler açısından elde edilen kazançların vergiye tabi olmadığı görülmektedir. Kurum kazançlarının ise diğer kazançlar gibi ticari kazanç olarak değerlendirileceği doğaldır. Doğrudan bir belirleme yapılamamış olmakla birlikte, (kripto para yasasında neler var) gerçek kişi işlemlerin süreklilik arz etmesi durumunda, (kripto para yasası) vergi otoritesi bu kazanların ticari kazanca dönüştüğünü değerlendirerek vergileme yapabilmektedir. Vergilendirmeyle görevli kuruluşlar geçmişe yönelik 5 yıllık inceleme ile vergi kaybından ya da beyan edilmemesinden kaynaklanan idari ve cezai yaptırımları gündeme getirebileceklerdir. Gerçek kişiler ve kurumların elde ettiği gelirlerin vergilendirilmesine ilişkin esasların taslakta belirlenmesinin gerekli olduğu kanaatindeyiz.
TOKENİZASYON
Kripto paranın menkul kıymetleştirilmesi yani tokenizasonu mümkün kılacak yollar gündemdedir. Yurtdışında regülasyon desteği verdiğimiz STO projelerine Türkiye’de destek verebilecektir.
TÜRKİYE’DE YERLEŞİK KİŞİLERİN ALIM SATIM İŞLEMLERİ
Türkiye’de yerleşik kişilerin kripto varlıklara ilişkin alım-satım işlemleri yetkilendirilmiş kuruluşlar nezdinde gerçekleştirilmesi, yurtdışında yerleşik kuruluşlarda gerçekleştirecekleri alım-satım işlemleri ve bu işlemlere bağlı kripto varlık transferleri de yine yetkilendirilmiş kuruluşlar vasıtasıyla yapılması ve bu kuruluşların SPK tarafından yapılacak düzenlemeye göre bu işlemleri gerçekleştirmelerinin öngörüldüğünü düşünmekteyiz. Bu uygulamanın Dünya’daki diğer mevzuatlarda benzer veya karşılıklarının olup olmadığı konusunun tartışmaya açık olması, yurtdışında yerleşik kişiler tarafından kurulun regüle etmediği, (kripto para yasası) sadece yurt dışı borsalarında işlem gören hisse senetleriyle işlem yapılmasının risk teşkil ettiğinin göngörülmemesine rağmen kripto para piyasalarında bu yönteme başvurulması da tartışmaya açıktır. Platformların kendi nam ve hesaplarına yapacakları işlemlerin yetkilendirilmiş kuruluşlar nezdinde gerçekleştirilmesi gerekmemesi, lisans almayan şirketlerin web siteleri ve reklam faaliyetlerinin engellenmesi, lisans alana kadar faaliyette bulunmamaları sürecin hızlı yürütülmesinin gerekliliğini ve olası tartışma ve sorunların azalmasını sağlayacaktır.
PLATFORMLARIN KAPALI DEVRE ÇALIŞMASI
Taslakta platformların kapalı devre çalışmasının esas alındığı, platformlardan kişisel soğuk cüzdanlara çıkış olmayacağına ilişkin duyumları değerlendiren piyasalar bu yaklaşımın Türkiye’nin global ekonomi düzeninden uzaklaşmaya neden olabileceğini düşünmektedir. ABD ve Çin gibi Türk platformlarına bariyer koyan metaverse & NFT projelerine evrilebileceğine ilişkin görüşleri de gündeme getirmektedir.
YURTDIŞI HESAPLARIN TASFİYESİ İÇİN 6 AY SÜRE
Kripto varlık alım satım platformu olarak faaliyet gösterenler, ikincil düzenleme yürürlüğe girene kadar faaliyetlerine kuruldan izin şartı aranmaksızın devam edecek. İkincil düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yeni platform kurulamayacak. Yurtdışı kuruluşlarda hesapları bulunan Türkiye’de yerleşik kişiler hesaplarını ve hesaplarda bulunan kripto varlıklarını Kanunun yürürlüğünü izleyen 6 ay içerisinde tasfiye edecek. Yetkilendirilmiş kuruluşlar dışındaki cüzdanlardan yetkilendirilmiş kuruluşlara transferler en geç kurulca ilk faaliyet izninin verildiği tarihi takip eden 6 ay içerisinde yapılabilecek.
YETKİLENMEMİŞ PLATFORMLARDAN ALIŞ-SATIŞ İŞLEMLERİ
Yetkilendirilmemiş kripto para platformlarından alış-satış işlemleri yapanların idari para cezası yaptırımıyla karşılaşabileceğini, bu kişilerin tespitinin gerçeğe uygun yapılamayacağını, bu kişilerin yurt içine transferlerinin takibiyle tespit edilmeleri halinde yurt dışından yurt içine para transferini engelleyen bir mevzuat olmaması nedeniyle transferin kripto para varlığından kazanılmış olup olmadığının tespitinin yapılma yöntemlerinin de belirlenmesi gerekmektedir. Beyan esasıyla hareket edilmesinin hedeflenen sonucu karşılamayacağına ilişkin görüşler gündemdedir.
İZİNSİZ HİZMET SAĞLAYICILAR
Hizmet sağlayıcıların finansal kurumlar olduğunu, bütün finansal kurumlarda olduğu gibi kendi mevzuatlarının olması gerektiğini ve bu mevzuat kapsamında hareket etmeyen izinsiz hizmet sağlayıcıların idari para cezaları ve hapis cezaları yaptırımlarıyla karşılaşmasına ilişkin düzenlemenin taslağın ruhuna uygun olduğu düşüncesini paylaşmaktayız.
ÇİN SEDDİ KURALI
Platformların müşteriden topladıkları paralarla kendi paralarının birbirine karışmaması, TL fonların bankalarda saklanması, saklanan bu fonlara faiz yürütülememesi kuralları da taslakta yer almaktadır. Kripto para borsalarına mesafeli yaklaşan bankaların olası lisans koşullarını oluşturmaya yönelik faaliyetleri olduğu duyumları vardır.
SİBER SALDIRI
Siber saldırı, teknik arıza, operasyonel hata veya kripto varlık hizmet sağlayıcı mensuplarından kaynaklı suistimaller sonucunda oluşan zararlardan, kripto varlık hizmet sağlayıcı mensuplarının kusurlarına ve durumun gereklerine göre kusur oranlarına göre sorumlu olacaklar. Şahsi sorumlulukla ilgili olarak getirilen hükümler uygulanacak. Görüldüğü üzere Siber saldırı zararlarında, Yönetim Kurulu’nun kusur esasına dayalı şahsi sorumluluğu olacak. Ancak burada KVKK yönünden oluşacak sonuçlara ilişkin KVKK’na atıfta bulunulacağı kanaatindeyiz. Kripto para platformlarının siber saldırılar nedeniyle oluşacak zararlara ilişkin oluşturulmuş bir sigorta poliçesinin olmaması, reasürörlerin bu konuda oluşturacağı primler ve sigorta şirketlerinin oluşturacağı poliçelerin hem KVKK kapsamında hem taslak kapsamında idari para cezalarını kapsayıp kapsamayacağı konularının da tartışmaya açık olacağı görülmektedir.
ZİMMET
Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilerini zarara uğratmaları durumunda hapis ve adli para cezaları uygulanacak. Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, (erdoğan kripto para yasası) her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilecek. Bu fiilleri işleyenler hakkında 10 yıldan 20 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adlî para cezası söz konusu olacak. Kripto varlıkların zimmet suçuna özel soruşturma usulünün belirlendiği de duyumluyoruz. Kurulca belirlenen esaslara ya da yasaklara aykırı olarak, kripto para platformlarının internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yaptığına ilişkin bilgi edinilmesi halinde, Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ilgili internet sitesine erişiminin engellenmesi, kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak internet dışındaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapıldığının tespiti halinde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamların durdurulması, kanuna aykırı belgeleriyle, ilan ve reklamları toplatılabileceğinin öngörüldüğüne ilişkin duyumlarımız da mevcuttur.
WhatsApp ile ulaşın!